شرکت بازرگانی ومهندسی صنعت پویا

روغن دنده

روانکاري دنده‌هاي در فضاي بسته و نحوه انتخاب روانکار
دنده‌هاي در فضاي بسته به فراواني در صنايع مختلفي از کارخانجات کوچک تا بزرگ، کارخانه‌هاي فولاد و معادن مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين صنايع، تعداد دنده‌‌ها مي‌تواند به تعداد انگشتان دست تا هزاران باشد. از آنجا که ممکن است تعدادي از اين دنده‌ها در عملکردهاي مهم مورد استفاده قرار گيرند، بنابراين روغنکاري صحيح آنها امري حياتي است.
روانکارهاي دنده بايد اغلب در شرايط متفاوتی مانند وجود مقدار زيادي آب، عمليات‌هاي سخت، دماهاي محيطي زياد و يا در محيط‌هاي به شدت آلوده در حالي که از سايش دنده‌ها جلوگيري مي‌کنند، خصوصا در هنگام بارگذاري زياد کار کنند. اضافه بر اين عوامل، دو عامل اصلي در نحوه عملکرد روانکار وجود دارد:
·         تاکيد زياد مصرف کنندگان دنده‌هاي در فضاي بسته براي عمر طولاني‌تر روانکار به منظور کاهش هزينه‌هاي تعمير، نگهداري و تعويض مجدد.
·     تغييراتي در طراحي توسط توليدکنندگان تجهيزات اصلي دنده‌هاي در فضاي بسته براي بهبود کارائي جعبه‌دنده اعمال شد. در نتيجه‌ي اين تغييرات اندازه‌ دنده‌هاي در فضاي بسته کوچکتر شده و به گونه‌اي ساخته شدند که در سرعت‌ و بارگذاريهای زیاد باعث دماي زياد عملکردي و افزايش تنش در دنده‌ها و ياتاقان­ها مي‌شود. دنده‌هاي در فضاي بسته کوچکتر، ظرفيت روغن کمتري داشته و بنابراين روانکار دنده کمتري براي خنک‌کاري و معلق نگه‌داشتن آلاينده‌ها وجود دارد.
انواع روانکار دنده‌هاي در فضاي بسته
انجمن سازندگان دنده آمريکا(AGMA ) استانداردي تحت عنوان « روانکاري دنده صنعتي»
( AGMA 9005-D94 ) که طبقه بندي روانکارها، کاربرد و راهنماي نگهداري دنده‌هاي صنعتي که مطابق با دستورالعمل‌هاي AGMA طراحي شده‌اند را منتشر کرد {1}. چهار نوع روانکار دنده که در اين استاندارد معرفي شده‌اند عبارتند از: روغنهاي R &O ، روغنهاي ترکيبي دنده­ها،‌ روغنهاي فشار زياد(EP ) دنده و روغنهاي سينتتيک دنده.
روانکارهاي ضد اکسيدشدن و زنگ زدگي(R &O ) دنده
اين روانکارها معمولا به عنوان روغنهاي دنده R &O مطرح بوده و معمولا پايه روغن نفتي يا سينتتيک داشته که با اضافه کردن مواد افزودني براي محافظت در مقابل زنگ‌زدگي و اکسيدشدن ساخته مي‌شوند. علاوه بر مواد افزودني ضد اکسيد- ضد زنگ‌زدگي، بعضي از روغنهاي دنده R &O داراي مقداري مواد افزودني ضد سايش نيز مي‌باشند. درجه ويسکوزيته براي روغنهاي R &O با يک عدد تک رقمي از 0 تا 6، که مربوط به درجه‌هاي ويسکوزيته ISO از 32 تا 320 است نشان داده مي‌شوند. روغنهاي دنده R &O در اندازه‌هاي متفاوت دنده و محدوده دماي°C 15- الي °C 120 عمل مي‌کنند.
روانکارهاي ترکيبي دنده­
روانکار ترکيبي دنده، مخلوطي از روغنهاي پايه نفتي با مواد افزودني ضد سايش، ضد زنگ زدگي، مواد دمولسيفاير و 3 تا 10 درصد اسيد چرب معمولي و يا سينتتيک مي باشند. اين نوع روغنهاي دنده اغلب در دنده‌هاي حلزوني براي ايجاد روانکاري عالي و جلوگيري از سايش لغزشي مورد استفاده قرار گرفته و تا دماي عملياتي °C 82 محدود شده‌اند. آنها با يک عدد تک رقمي با پسوند "COMP " از 7 تا 8A ، که مربوط به درجه ويسکوزيته ISO از 460 تا 1000 نشان داده مي‌شوند.

وانکارهاي دنده فشار ماکزيمم(EP )
اين روانکارها معمولا به عنوان روغنهاي EP دنده معرفي مي‌شوند. روغنهاي EP دنده با پايه نفتي يا سينتتيک بوده که مواد افزودني چندگانه مانند مواد ضد اکسيد- ضد سايش، مواد افزودني EP ، د‌مولسيفاير، مواد ضد کف و در بعضي از حالتها روانکارهاي جامد معلق کلوئيدي مانند دي سولفيد موليبدن، يا گرافيت مي‌باشند. مواد افزودني EP شامل گوگرد-فسفر-بور بوده و يک لايه محافظ شيميايي در مقابل جوش خوردن دنده‌ها به يکديگر، سايش و خراشيدگي در حين شرايطي مانند روغنکاري مرزي، شروع کار، خاموش کردن دستگاه و فشار ماکزيمم کاري رخ مي‌دهد محافظت مي‌کند. اين روغنها با يک عدد تک رقمي با پسوند EP از 2EP تا 9EP که مربوط به درجه ويسکوزيته ISO از 68 تا 1500 است نشان داده شده و در اندازه‌هاي متفاوت دنده، سرعتهاي مختلف دماهاي °C 15- الي °C 120عمل مي‌کنند.
روانکارهاي سينتتيک دنده
تفاوت روانکارهاي سينتتيک دنده با روانکارهاي پايه نفتي دنده در پايه سينتتيک­شان مي­باشد. مهمترين و متداولترين انواع پايه سينتتيکي که براي ساخت روغنهاي دنده پايه سينتتيکي مورد استفاده قرار مي‌گيرد عبارتند از: پلي آلفا الفين(PAO )، دي‌استرها، پلي‌يل استرها و پلي گلايکول. روانکارهاي سينتتيک زماني استفاده مي‌شوند که روانکار پايه نفتي دنده به حد ماکزيمم کارايي خود رسيده باشد. به طور کلي، روانکارهاي سينتتيک دنده اين مزيت را دارند که در محدوده وسيعي از شرايط­کاري عملکردي پايدار مانده و شاخص ويسکوزيته بالاتر (‌ تغييرات کمتر با تغييرات دما)، مقاومت گرمايي و اکسيد شدن بالاتر و در بعضي از حالتها ظرفيت حمل بار بيشتر و روغنکاري بهتري را دارا مي­باشند. هر نوع پايه سينتتيک خصوصيات مختلفي داشته و بعضي از آنها محدوديتها و يا ضررهاي مانند سازگاري با الستومرها، رنگها، کلاچها، واکنش­پذيري با رطوبت و حتي قيمت بالاتري دارند.
روانکارهاي سينتتيک دنده مي‌توانند داراي مواد افزودني ضد زنگ- ضد سايش، مواد افزودني EP ، د‌مولسيفاير، مواد ضد کف و در بعضي شرايط روانکارهاي جامد ‌باشند. آنها با يک عدد تک رقمي با پسوند "S " از 0S تا 9S که مربوط به درجه ويسکوزيته ISO از 32 تا 1500 است نشان داده مي‌شوند.
نکات کليدي در خواص کارايي روانکارهاي دنده
به منظور انطباق با شرايط دنده‌هاي در فضاي بسته جديد، روانکار دنده بايد خواص کليدي کارايي زير را داشته باشد:
1-     پايداري حرارتي و اکسيد شدن
2-     دوام حرارتي
3-     سازگاري با آب بندها
4-     محافظت در برابر سايش زياد دنده و ياتاقان
5-     محافظت در دماهاي بسيار بالا و فشار زياد
6-     تميز نمودن دنده و ياتاقان
7-     خصوصيات د‌مولسيفايرپذيري
8-     محافظت از زنگ‌زدگي و خوردگي، خصوصا در مقابل قطعات فلزي زرد
9-     خواص ضد کف
بسياري از اين خواص کليدي را مي‌توان با تجزيه وتحليل نمودن اطلاعات فني سازنده روانکار و يا کاتالوگ مشخصات و مقايسه آنها با حداقل شرايط کارايي براي روانکارهاي دنده صنعتي که در استانداردهاي معتبر زير آمده است به دست آورد:

·         U.S. Steel 224 مشخصات روانکار دنده صنعتي بدون سرب که تحمل بار زياد و پايداري حرارتي را دارا مي­باشد.
·     AGMA 9005-D4 مشخصاتي کاملا مشابه با U.S. Steel 224 داشته و شامل حداقل کارائي و مشخصات فيزيکي براي روغنهاي R &O ، ترکيبي و سينتتيک مي‌باشد.
·         Cincinnati Milacron P-34/P-35/P-59/P-74/P-76/P-77/P-78 مشخصات روانکار و حداقل کارايي براي پايداري حرارتي و مقدار محافظت از زنگ زدگي را دارا
مي­باشد.
·     DIN 51517 part 3 CLP تهيه شده توسط انجمن استاندارد آلمان (DIN ) ، مشخصات روانکارهاي پايه نفتي دنده که حاوي مواد افزودني براي بهبود محافظت از زنگ زدگي، خصوصيات کارکرد و محافظ EP است مي‌باشد.
پايداري حرارتي و اکسيداسيون
تغييرات طراحي براي بهبود کارايي جعبه دنده توليد دنده‌هاي کوچکتر با سرعت، بار و دماي بالاتر که منتج به تنش بيشتر دنده و ياتاقان مي­شود را در پي داشت. همچنين اين دنده‌هاي در فضاي بسته ظرفيت روغن کمتري داشته که باعث مي‌شود روانکار کمتري براي خنک­کاري و معلق نگه‌داشتن آلاينده‌هاي دنده و ياتاقان فراهم شود. علاوه بر اين تغييرات طراحي دنده‌ها سبب شد که دنده­ها در معرض گرماي شديدتري به علت تحمل بار زياد قرار گيرند که منتج به  عدم بالانسي و لقي کم مي­شود. در نتيجه، روانکار دنده صنعتي در فضاي بسته در معرض تنش‌هاي حرارتي زيادي قرار داشته که سبب اکسيد شدن روانکار دنده و در نتيجه افزايش ويسکوزيته روانکار، تشکيل ذرات اسيدي، تيره شدن روانکار، و رسوب کربن بر روي آب بندها مي­گردد. تشکيل اين رسوبات باعث افزايش نيروي اصطکاکي، دماي عملکردي، مصرف انرژي، کاهش بازده جعبه دنده و سايش سريع­تر دنده‌ها و ياتاقان‌ها مي­شود. اين انباشت منجر به سايش آب بندها و در نتيجه شکننده، سخت و کاهش عمر آن و نشت روانکار مي­شود.
روش‌هاي آزمون زير براي ارزيابي پايداري حرارتي و اکسيد شدن مورد استفاده قرار مي‌گيرند:
1-      ASTM D943آزمون پايداري حرارتي و اکسيد شدن
2-     ASTM D2893, U.S. Steel S-200 روش‌هاي آزمون روانکارهاي دنده با فشار زياد(EP ) براي تعيين خصوصيات پايداري اکسيد شدن
3-     ASTM D 5704(L-60-1 )آزمون پايداري اکسيد شدن حرارتي
4-     آزمون FTM 3462 Panel Coker
ASTM D943 آزمون پايداري حرارتي و اکسيد شدن
آزمون پايداري حرارتي و اکسيد شدن ASTM D943 براي ارزيابي و تعيين مشخصات پايداري اکسيد شدن در حين کار، زنگ‌زدگي در حضور آب، اکسيژن،مس و آهن استفاده مي‌شود. روانکار در اين آزمون در معرض شرایطی مانند تماس با آب، فلزات(مس) و اکسیژن تا زمانی که روغن اکسید شود قرار گرفته و میزان اسید ثبت، و طبق برنامه بازرسي شده و افزايش آن نشان می­دهد که روغن به سرعت در حال خراب شدن است.
ASTM D2893, U.S. Steel S-200 تعيين خصوصيات پايداري اکسيد شدن روانکارهاي دنده با تحمل فشار بالا (EP )
هر دو این آزمون­ها به منظور شبیه­سازی شرایط کاری روغن، اندازه­گیری و تعيين خصوصيات روانکارهای EPدار، مقاومت در برابر اکسید شدن و تشکیل رسوب زمانی که تحت شرایط دمای بالا هستند مورد استفاده می­باشند. در پایان دوره آزمون، روغن به منظور تعيين تغییرات ویسکوزیته (حداکثر 5 درصد افزایش) و مقدار تغییر رنگ بازرسی می­شود.
ASTM D 5704(L-60-1 ) آزمون پايداري اکسيد شدن حرارتي
آزمون L-60-1 برای اندازه­گیری مقاومت روانکار در مقابل غلیظ شدن و تشکیل رسوب تحت شرایط دمايی ثابت زیاد استفاده می­شود. این آزمون گزارش دقيقي از نحوه کار روانکار دنده در زمانی که در معرض شرایط دمایی بالای است تهیه می­کند.در این آزمون دو دنده ساده در روانکار دنده گذاشته شده و برای نزدیک به 50 ساعت در دمای °C 163 در حضور فلز مس و جریان هوای 10لیتر بر ساعت با سرعت شفت ورودی rpm 750 براي تعيين اکسیدشدن انجام می­پذیرد. در پایان 50 ساعت، روانکار برای تعیین میزان افزایش ویسکوزیته و
دنده­ها به صورت ظاهری چک شده تا میزان کربن، رسوب و تیره شدن بررسی شود. دوام و پايداري اکسيد شدن روانکار دنده نشان مي­دهد ويسکوزيته بيشتر از 50٪ افزايش نداشته، دنده­ها و ياتاقان­ها نيز نشانه­ي از تشکيل رسوب ندارند يا خيلي کم مي­باشد.
آزمون FTM 3462 Panel Coker
آزمون FTM 3462 برای تعیین مقدار تشکیل رسوب روانکار و میزان تمیز نگه­داشتن سیستم در دماهای محیطی بالا استفاده می­شود. دستگاه Panel Coker به گونه­ای طراحی شده که روانکار را به یک صفحه داغ که با افق زاویه 25 درجه دارد مي­پاشد. در پایان آزمون، هیتر خاموش شده و زمانی که صفحه خنک شد، صفحه جدا و با حلال برای تعيين وزن مقدار رسوب چسبیده به سطح صفحه شسته می­شود. صفحه تیره­تر نشانگر رسوب بیشتر و صفحه روشن­تر نشانده­دهنده رسوب کمتری است.
دوام و محافظ حرارتی بالای EP
علاوه بر پایداری حرارتی و اکسیدشدن، روانکار دنده باید تحمل حرارتی بالا نيز داشته باشد. دوام حرارتی به عنوان قابلیت مقاومت در برابر تغییرات مضاعف مواد شیمیایی افزودنی EPاش شناخته می­شود. زمانی که روانکار دنده صنعتی در معرض دماهای بالاي حرارتی قرار گیرد، تنش حرارتی باعث تغییرات مضاعف در ساختار شیمیايی مواد که منتج به از دست رفتن قابلیت EP روانکار که محافظت در برابر سایش زیاد دندانه­های دنده و یاتاقان را بر عهده دارند مي­شوند.
سازگاری با مواد آب­بندها
اکثر خرابي­هاي معمول آب­بندها به علت تشکیل رسوب و سخت شدن آن، خصوصا زمانی که تحت شرایط دمای عملکردی بالا قرار دارد مي­باشد. تنش حرارتی سبب تشکیل رسوب کربن برروی لبه آب­بندها و در نتيجه سائیده شدن مواد و شکست آن می­گردد. شکست آب­بندها که با از دست دادن الاستیسیته موادش اتفاق مي­افتد به علت واکنش ماده آب­بندها با مواد افزودنی و پایه روغن روانکار دنده صنعتی بوده و می­تواند سبب تغيير فرم آب­بندها شود.بنابراین، مهم است که روانکار دنده صنعتی حاوی مقدار دقیقی از مواد شیمیایی افزودنی و روغن پایه جهت جلوگیری از خرابی آب­بندها باشد. به طور کلی آب­بندهاي PTFE(Teflon )و Viton بهترین سازگاری با روانکارها را دارند.
مرجع{1}-روانکاری دنده صنعتی ANSI/AGMA 9005-D94
ISO: International Standard Organization
دانستنی هایی درباره روغن دنده (واسکازین)
امروزه از روان سازها(مانند روغن موتور،روغن دنده) به طور گسترده ای در اتومبیل ها استفاده         می شود. از آنجائیکه این روان سازها در شرایط دما، فشار و سرعت متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند لذا جهت روانسازی مطلوب و تطبیق با شرایط عملکرد مورد نیاز ازروغن های پایه متفاوت و افزودنی ها ی متفاوتی استفاده می شود که دراین نوشتار راجع به روغن دنده بحث می شود. روغن های پایه ای که در روان ساز ها مورد استفاده قرار می گیرند به سه گروه تقسیم می شوند: 1- روغن های پایه معدنی با محدوده ویسکوزیته 1000-460  2- روغن های پایه سنتزی که شامل پلی آلفا اولفین ها(PAO )،روغن های استری یا پلی گلایکولها می باشند با محدوده ویسکوزیته 6800-32              3- روغن های پایه ای که مخلوطی از روغن های معدنی و سنتزی می باشند با محدوده ویسکوزیته 1500-68
افزودنی ها
افزودنی ها موادی هستند که جهت بهبود عملکرد روغن پایه به آن اضافه می شود که باعث عملکرد بهتر روان ساز و عمر بالاتر قطعات می شود. ترکیب شیمیایی متفاوت افزودنی ها و مقادیر آنها بر حسب نوع روغن و وضعیت های عملکرد خاص روغن (دما،فشار،جنس قطعات و محیط) تعیین می شود. انواع افزودنی ها در روغن به شرح زیر می باشد:
1- کاهش دهنده اصطکاک: ضریب اصطکاک را کاهش می دهد. ساختار کریستالی این افزودنی ها لایه های مولکولی را بین قطعات قرار می دهد و باعث حرکت روانتر آنها می شود برخی از این افزودنی ها عبارتند از : گرافیت، مولیبدن دی سولفید، بور نیترید، تنگستن دی سولفید،                    پلی تترافلوئور اتیلن.
2- افزودنی های ضد سائیدگی: هنگامیکه لایه ی روغن بین قطعات می شکند از تماس مستقیم فلز با فلز جلوگیری می کند و باعث افزایش عمر قطعات می شوند. نحوه عمل آنها به این صورت است که با سطح فلز واکنش می دهد و روی سطح تماس قرار می گیرد برخی از این افزودنی ها عبارتند از :   روی دی تیوفسفات(ZDP )، روی دی آلکیل دی تیوفسفات(ZDDP )، تری کرسیل فسفات(TCP ).
3- افزایش دهنده فشارپذیری(EP ) : از تماس فلز با فلز هنگامیکه قطعات تحت فشار زیا قرار           می گیرند جلوگیری می کنند و مکانیزم عمل آنها شبیه افزودنی های ضد سائیدگی است برخی از این افزودنی ها عبارتند از : پارافین های کلردار شده، چربی های گوگرد دار شده،استرها،                          روی دی آلکیل دی تیوفسفات(ZDDP )، مولیبدن دی سولفید.
4- بازدارنده خوردگی و زنگ زدگی: با تشکیل یک لایه نازک محافظ روی لایه ی اولیه و جذب شدن روی لایه ی اولیه، قطعه را از تماس با اکسیژن،آب و دیگر مواد شیمیایی فعال حفظ می کند. برخی از این افزودنی ها عبارتند از : ترکیبات قلیایی، استر، مشتقات آمینو اسیدها.
5- آنتی اکسیدان ها: روغن های معدنی با اکسیژن هوا واکنش می دهند و تشکیل اسیدهای آلی       می دهند . محصولات واکنش اکسیداسیون سبب افزایش ویسکوزیته روغن و تشکیل لجن و مواد ساینده می شوند این افزودنی ها از اکسیداسیون روغن جلوگیری می کنند. برخی از این مواد عبارتند از: سولفیدهای آروماتیک، روی دی تیونیل فسفات(ZDP )، الکیل سولفیدو آمین های آروماتیک.
6- پاک کننده ها: این افزودنی ها اسیدهای قوی(سولفوریک اسید و نیتریک اسید حاصل از احتراق) بوجودآمده در روان ساز را خنثی می کنند و محصولات خنثی شده را از روی سطح فلز جابجا         می کنند. همچنین این مواد با تشکیل یک لایه محافظ از تشکیل لجن و ذرات ریز ساینده ی فلزات جلوگیری می کنند. آلکین های فنوله شده، سولفونه شده و فسفاته شده و آلکین های کلسیم دار شده، سدیم دار شده ،منیزیم دار شده و باریم دار شده به عنوان پاک کننده در روانسازها استفاده می شود.
7- کاهنده نقطه ریزش: نقطه ریزش پائین ترین دمایی است که یک روغن می تواند در جریان یابد. در دمای پائین روغن های معدنی به حالت نیمه جامد(Wax Crystals ) درآمده و سیالیت آن کاهش می یابد. این دسته از افزودنی ها این حالت را کاهش داده و باعث جریان یافتن روغن در دمای پائین می شوند. هم بسپارهایی(Co-Polymer ) مانند پلی آلکیل متا اکریلات برای این منظور           استفاده می شوند.
8- بهبود دهنده شاخص گرانروی: ویسکوزیته روغن در دمای بالا به شدت کاهش پیدا می کند و سبب کاهش قابلیت روان کنندگی روغن می شود. بهبود شاخص گرانروی، ویسکوزیته روغن را در سطح قابل قبولی نگه می دارد که این امر سبب پایداری لایه روغن حتی در دمای بالا می شود. این مواد به طور گسترده ای در روغن ها چند درجه ای استفاده می شود. پلیمرهای اکریلات به عنوان بهبوددهنده شاخص ویسکوزیته در روان سازها مورد استفاده قرار می گیرند.
9- عوامل ضد کف : ایجاد تلاطم در ناحیه ی روان سازی روغن سبب ایجاد حباب های هوا و کف در روغن می شود. اگرچه کف سبب اکسیداسیون روغن نمی شود اما به دلیل کم شدن میزان روغن در ناحیه ی مورد روانسازی سبب کاهش اثر روان سازی روغن می شود. دی متیل سیلیکون ها       (دی متیل سیلوکسان ها) معمولا به عنوان عامل ضد کف در روان سازها استفاده می شود.
10- پخش کننده ها: این عامل ذرات خارجی را که در روغن به وجود می آید همانند لجن و رسوبات، گرد وخاک، محصولات حاصل از اکسیداسیون، آب و ..... را به طور یکنواحت در روان ساز پخش می کند و از ناهمگن شدن روان ساز جلوگیری می کند. هیدروکربن های سوکسی نیمید بلند زنجیر مثل پلی ایزو بوتیلن سوکسی نیمید به عنوان پخش کننده در روان سازها استفاده می شود.
بر اساس کاربرد تعریف شده برای روان ساز،  نوع و میزان متفاوتی از افزودنی ها به روغن پایه اضافه می شود و بر مبنای استانداردهای API-GL و SAE طبقه بندی می شوند.
API-GL چیست ؟
API مخفف American petroleum Industry و GL مخفف Gear Lubricant می باشد و API-GL معیاری برای تعیین قابلیت تحمل فشار روغن دنده می باشد که به صورت زیر طبقه بندی می شود:
1-  API-GL-1  این روغن در انتقال دهنده های دستی با شرایط عملکرد متوسط (فشار پائین و سرعت لغزش بسیارکم) مورد استفاده قرار می گیرد.
2-  API-GL-2   این روغن در دنده هایی با محور دنده حلزونی که روغن API-GL-1 برای آنها مناسب نیست مورد استفاده قرار می گیرد.
3-  API-GL-3 این روغن برای انتقال دهنده های دستی و محورهای دنده مخروطی مارپیچ که شرایط عملکرد نسبتا سختی دارند به کار می رود.
4-  API-GL-4 این روغن در محورهایی با دنده هیپوئید و دنده های مخروطی مارپیچ که شرایط عملکرد نسبتا سختی از نظر سرعت و بار دارند استفاده می شود.
5-  API-GL-5 روغن‌دنده‌هايي با اين سطح کيفيت در دنده‌ها به‌ويژه دنده‌هاي هيپوئيد و در محور‌هايي که تحت شرايط عملکرد سرعت بالا، بار ناگهاني يا سرعت پايين و يا گشتاور بالا قرار مي‌گيرند، به‌کار مي‌روند.
6-  روغن های اتوماتیک ATF   این روغن ها در جعبه دنده های اتوماتیک استفاده می شوند و ویسکوزیته پائینی دارند و فرمولاسیون آنها نسبت به انواع دیگر پیچیده تر       می باشد. برای این روغن ها طبقه بندی خاصی وجود ندارد و شرکت های سازنده خودرو استانداردهای خاصی را تعریف کرده اند همانند Mercon (مربوط به شرکت فورد) وDexron (مربوط به شرکت جنرال موتورز)
SAE چیست ؟
SAE مخفف Society of Automotive Engineer می باشد . سیستم طبقه بندی SAE معیاری برای تعیین ویسکوزیته روغن می باشد. که می تواند به صورت چند درجه ای مثلا(SAE75W80 ) یا تک درجه ای مثلا (SAE80W )  باشد. بنابراین جهت انتخاب روغن دنده مناسب و زمان تعویض آن مناسب ترین مرجع، دفترچه راهنمای خودرو و عمل به توصیه           شرکت سازنده می باشد.